VOELEN
In onze maatschappij zijn we gewend om ons doorgaans te laten leiden door onze ratio. We leven in een samenleving waarin hoge eisen aan ons worden gesteld en we eisen veel van onszelf. We hebben van onze ouders en op school geleerd om ons in te zetten en ook door te zetten. We hebben geleerd om kritisch en zelfstandig te denken. In voelen krijgen we echter geen les.
Gevoelens hebben een signaalfunctie. Gevoelens blijven vaak terugkomen, totdat er echt naar ze geluisterd wordt. Vaak begint het als een onbestemd gevoel, een vage notie dat er iets is. We gaan piekeren en malen. We voelen ons onrustig, prikkelbaar, zenuwachtig of somber.
Door te luisteren naar je gevoelens kom je te weten wat je nodig hebt. Voelen gaat dus over het ervaren, percipiëren, van de werkelijkheid.
Dankzij onze gevoelens kunnen we richting geven aan ons leven. Ze dienen als een innerlijk kompas. Als je meer op je innerlijke kompas wilt leren varen, zul je je gevoelens wel eerst duidelijk moeten herkennen. In mijn werk merk ik dat veel mensen daar moeite mee hebben. Als er bijvoorbeeld in je jeugd weinig aandacht was voor gevoelens, is de kans groot dat je het moeilijk vindt om ze te herkennen en te benoemen.
Wanneer je niet goed in contact bent met je eigen lichaam en je gevoelens, kunnen er lichamelijke klachten ontstaan, zoals stress en spanningsklachten.
ZIJN EMOTIES EN GEVOELENS HETZELFDE?
Nee. De begrippen gevoelens en emoties worden in het dagelijkse taalgebruik vaak door elkaar gebruikt. Dit kan tot verwarring leiden.
Een emotie is een plotselinge reactie van ons hele wezen op een prikkel, die onbewust en automatisch gestuurd wordt en naar buiten gericht is.
Gevoelens worden wel omschreven als de bewuste reflectie van een emotie.
Voelen is dus feitelijk het expliciet beleven, ervaren (lichamelijk, emotioneel en cognitief) van lichamelijke, hormonale, reacties die door een emotie spontaan worden opgeroepen.
Door te leren voelen en je bewust te worden van bijbehorende sensaties en gedachten, kun jij leren om te doen wat nodig is en jezelf geven wat jij nodig hebt.
“DE HERBERG
Dit mens-zijn is een soort herberg. Elke ochtend weer nieuw bezoek. Een vreugde, een depressie, een benauwdheid, een flits van inzicht komt als een onverwachte gast. Verwelkom ze; ontvang ze allemaal gastvrij. Zelfs als er een menigte verdriet binnenstormt, die met geweld je hele huisraad kort en klein slaat. Behandel dan toch elke gast met eerbied. Misschien komt hij de boel ontruimen om plaats te maken voor extase. De donkere gedachte, schaamte, het venijn, ontmoet ze bij de voordeur met een brede grijns en vraag ze om erbij te komen zitten. Wees blij met iedereen die langskomt. De hemel heeft ze stuk voor stuk gestuurd om jou als raadgever te dienen.”
LEESTIPS
‘Waar je ook gaat, daar ben je’ — John Kabat-Zinn
‘Van denken naar voelen’ — Hanneke van Gompel
OEFENING
Deze oefening leert je om je gevoelens eerst op te merken, dan te erkennen (dat is: aanvaarden dat de gevoelens er zijn) en als het mogelijk is te verzachten. Vervolgens kijk je of je de oorzaak van je gevoelens kunt begrijpen.
Ga makkelijk zitten en sluit je ogen. Ga met je aandacht naar binnen, in je lichaam en observeer de sensaties in je lichaam. Welke lichamelijke sensaties voel je? Luister naar wat er in je lichaam afspeelt. Wat gebeurt er in je lichaam?
Stap 1 — Herkennen
Herken het gevoel dat je ontdekt. Misschien ontstaat het pas na een tijdje. Observeer dan hoe het gevoel opkomt. Benoem het gevoel als dat mogelijk is, bijvoorbeeld: Ik zie dat ik verdrietig ben, of ik merk dat ik boos ben. Blijf rustig observeren. Als het gevoel te sterk wordt, verplaats je de aandacht van het gevoel naar je adem. Het gevoel neemt dan in kracht af. Vervolgens breng je de aandacht weer naar het gevoel. Zo leer je de intensiteit van een gevoel te doseren.
Stap 2 — Contact maken
Blijf in contact met het gevoel. Duw het niet weg, maar benader het vol belangstelling. Dat kan eng lijken, maar besef dat je méér bent dan je gevoel. Observeer hoe en waar het gevoel merkbaar is in je lichaam. Zolang je bewuste aandacht opbrengt, zul je niet door het gevoel overspoeld worden.
Stap 3 — Kalmeren
Laat nu het gevoel tot rust komen. Aanhoudende aandacht verzacht de pijnlijke kant van het gevoel. Alleen al door bij je gevoel te blijven, komt het tot rust. Bewust ademen ondersteunt dit proces. Als er bijvoorbeeld angst is kun je zeggen: Ik adem in en zie dat er angst aanwezig is, ik adem uit en breng mijn angst tot rust.
stap 4 — Laten gaan
Laat het gevoel nu los, laat het gaan. Blijf er niet in 'hangen'. Je kunt tevreden zijn omdat je weet dat je goed voor jezelf en je gevoel hebt gezorgd. Maar stop hier nog niet. Want nu heb je de kans je gevoel beter te begrijpen.
Stap 5 — Onderzoeken
Probeer er achter te komen waar je gevoel vandaan kwam, of waar het mee te maken heeft. Zo kun je aan inzicht winnen. Misschien kom je er achter waar het gevoel vandaan kwam, maar misschien ook niet. Blijf dan niet te lang zoeken, en richt je aandacht op de goede dingen in je leven.
Voor meer informatie zie de https://nouddehaas.nl
“Gevoelens zijn als een telefoon die blijft rinkelen totdat je hem opneemt. Ze blijven terugkomen, ze blijven aandacht van ons vragen en willen dat er naar ze geluisterd wordt”
GEVOELSWOORDEN
Bij het ontwikkelen van voelen hoort het 'emotionally literate' worden, woorden kunnen geven aan wat je voelt. Een goede basis daarbij is het kennen van woorden voor de fysieke sensaties die je voelt en je emotionele gewaarwordingen.
Voor als je de woorden niet kunt vinden bij dat wat jij voelt:
Aarzelend, Ademloos, Afgemat, Alert, Angstig, Avontuurlijk, Bang, Bedroefd, Bedrukt, Behaaglijk, Bekommerd, Betrokken, Beverig, Bevredigd, Bevreesd, Bezield, Bezorgd, Blij, Boos, Bruisend, Chagrijnig, Dankbaar, Dolblij, Doodsbang, Eenzaam, Ellendig, Energiek, Enthousiast, Erkentelijk, Euforisch, Extatisch, Futloos, Geagiteerd, Geamuseerd, Gefrustreerd, Geïnspireerd, Geïntrigeerd, Geïrriteerd, Gekweld, Gekwetst, Gelukkig, Gelukzalig, Geprikkeld, Geraakt, Geschokt, Gespannen, Gestimuleerd, Gevoelig, Geweldig, Glorieus, Heerlijk, Hoopvol, Intens, Jolig, Kalm, Klaarwakker, Knorrig, Koel, Koud, Kwaad, Levendig, Liefdevol, Lyrisch, Machteloos, Melancholiek, Miserabel, Mistroostig, Moe, Moedeloos, Narrig, Nerveus, Netelig, Nieuwsgierig, Onbehaaglijk, Onbekommerd, Onbezorgd, Ongeduldig, Ongelukkig, Ongemakkelijk, Ongerust, Onrustig, Onstuimig, Onthutst, Ontroerd, Ontsteld, Ontspannen, Open, Opgelucht, Opgetogen, Opgewekt, Optimistisch Ontzet, Onzeker, Opgelaten, Overstuur, Overweldigd, Paniekerig, Perplex, Prettig, Razend, Rusteloos, Rustig, Sereen, Slaperig, Smartelijk, Sprankelend, Somber, Stil, Stralend, Teder, Tevreden, Toegenegen, Treurig, Triest, Trots, Uitgelaten, Uitgeput, Van streek, Veilig, Verbaasd, Verbijsterd, Verbluft, Verfrist Verlangend, Vermoeid, Verontrust, Verrukt, Verschrikkelijk, Verslagen, Versterkt, Vertrouwd, Vervelend, Vervreemd, Vervuld, Verwachtingsvol, Verward, Verwonderd, Voldaan, Vredig, Vreugdevol, Vriendelijk, Vrolijk Vrij, Vurig, Wanhopig, Warm, Weemoedig, Zacht, Zachtmoedig, Zalig, Zelfverzekerd, Zelfvoldaan, Zenuwachtig, Zorgeloos, Zwaar, Zwierig.
Zoek je hulp bij het leren voelen?
Zit jij veel in je hoofd, wil je meer in contact komen met je gevoel en wil je weten wat ik voor je kan betekenen? Kijk dan eens bij mijn aanbod.
